Federico Garcii Lorce hołd cichy składam

Czytelniku,

Miesiąc temu minęła niespodziewanie i niezauważanie rocznica śmierci jednego z najwybitniejszych poetów hiszpańskich XX wieku - Federico Garcii Lorki (1898-1936), który mignął jak meteor na firmamencie poetyckim kultury europejskiej. Będąc chorym czytam jego wiersze i znajduję w nich autentyczny geniusz, skrywający się za parawanem metafor, elips i swoiście pojętej zmysłowości.

Załączam jego zdjęcie z roku 1914, kiedy zaczęła się Wielka Wojna. Oczywiście była mu oszczędzona, z uwagi na fakt, iż Hiszpanie nie wzięła w niej udziału. Najwybitniejszy poeta pokolenia 27` błysnął też na polu dramatu ośmieszając arystokrację hiszpańską, hipokryzję i stary, świat. Odbywszy podróż do Ameryki, bez wahania w 1931 stanął po stronie republiki chcąc przybliżyć ludowi hiszpańskiemu klasyków. Założył teatr La Barraca, który po całej Hiszpanii, wzdłuż i wszerz za darmo pokazywał sztuki najczęściej niepiśmiennym wieśniakom. Naraził się przy tym prawicy włączając się w szkolnictwo, które jak to w republice było świeckie, trochę na przekór potężnemu Kościołowi. O jego życiu osobistym nie będę pisał na blogu.

Dlaczego jednak w ogóle o nim piszę? Federico Garcia Lorka, tak jak inne postaci historyczne, między innymi Ernest Hemingway, generał Quiepo del Lano, rzeźnik Sewilli,  przewija się na kartkach mojej powieści historycznej (nie wiem jak to sklasyfikować - patchwork to chyba dobre słowo), a zarazem romansu, który napisałem w 2018 roku w trudnych dla mnie osobiście chwilach. Nie wiem, kiedy, ani gdzie ta powieść zostanie opublikowana. Trwają ostatnie prace. Wyszła mi historia dość epicka, porywająca, w sumie dla każdego a osadzona podczas hiszpańskiej wojny domowej, w której znajdzie się przypadkowo polski dyplomata. Książka dla mnie trudna, momentami naprawdę mocna.

Załączam fenomenalny wiersz Lorki, pełen piękna i bólu:

Tengo miedo a perder la maravilla
de tus ojos de estatua y el acento
que de noche me pone en la mejilla
la solitaria rosa de tu aliento.

Tengo pena de ser en esta orilla
tronco sin ramas; y lo que más siento
es no tener la flor, pulpa o arcilla,
para el gusano de mi sufrimiento.

Si tú eres el tesoro oculto mío,
si eres mi cruz y mi dolor mojado,
si soy el perro de tu señorío,

no me dejes perder lo que he ganado
y decora las aguas de tu río
con hojas de mi otoño enajenado.

Po polsku podaję w tłumaczeniu Ireny Kuran Boguckiej: 

SONET Z ŁAGODNĄ SKARGĄ. 

Boję się stracić cud, którym pozyskał:
twoje posągu oczy, akcent drżenia,
jaki mi nocą do twarzy przyciska
osamotniona róża twego tchnienia.

Boleję, żem jest na skraju urwiska
pniem bez gałęzi, gorzej, bez korzenia,
bez kwiatu, miąższu, gliny, bez siedliska,
które by toczył mój robak cierpienia.

Jeśliś mym skarbem ukrytym, mym krzyżem,
mym bólem, który łzami oblewałem,
jeśli psem jestem, co twe stopy liże,

nie daj mi stracić tego, co zyskałem!
Niechaj rozbłysną w wód twej rzeki wirze
liście Jesieni mej, porwanej szałem. 

Federico został zabity zaraz na początku hiszpańskiej wojny domowej przez prawicową bojówkę podczas masakry dokonanej w Grenadzie przez nacjonalistów. Była to brutalna czystka, podczas której zastrzelono prawdopodobnie około 2 tysięcy osób. A stało się to w wąwozie Viznar pod Grenadą 19 sierpnia 1936 roku. Szerzej o tej śmierci mozna przeczytać tutaj, dziś już wiemy z imienia i nazwiska kto i dlaczego zamordował poetę:

http://wyborcza.pl/1,75410,9912046,Wiemy__kto_byl_zabojca_Federico_Garcii_Lorki.html 

Ja mogę żywić jedynie nadzieję, że nowy rząd Hiszpanii odda hołd wszystkim pomordowanym podczas wojny domowej, zarówno z lewicy jak i z prawicy i zamknie najboleśniejszą kartę w historii Hiszpanii w wieku XX.

Moja powieść będzie hołdem dla Hiszpanii, która zachwyciła mnie i ujęła za serce podczas mojej pierwszej i jak dotąd jedynej wizyty w tym kraju latem 2017 roku. To będzie pierwsza napisana po polsku powieść o hiszpańskiej wojnie domowej.